چرا حسادت به وجود می­آید؟

حسود، شخص خودخواهی است که فقط به خود می­اندیشد و می­خواهد همیشه فراتر از همه باشد و هیچ کس در هیچ زمانی و نسبت به هیچ چیزی از او برتر نباشد. از این رو وقتی کسی امتیازی به دست می­آورد، شخص حسود آن را به معنای فراتری او و فروتری خود ارزیابی می­کند و از آنجا که موفقیت او را دلیل چنین وضعیتی می­داند، از بین رفتن آرزو می­کند. مرحوم احمد نراقی در این باره می­گوید:
حسود، گمان می‏کند که چون یکی از همگنان او به نعمتی برسد، بر او کبر و ناز می‏کند و عزّت او را به خطر می‏اندازد و لذا آرزو می‏کند تا بدان نعمت نرسد، یا اگر رسیده است، نعمت از او زایل می‏شود.[1]
 از آنجا که تکبر و خودخواهی، خود ریشه در عامل دیگری دارد، ریشه حسادت نیز سطح عمیق­تری پیدا می­کند. ریشه تکبر، احساس حقارت و کهتری است. امام صادق(ع) می­فرماید: هیچ انسانی خودبین و متجاوز نمی‏شود و به تکبّر و جبّاریت آلوده نمی‏گردد، مگر به سبب حقارتی که در درون خود، احساس می‏کند. [2]
به همین جهت امام خمینی(ره) بر این باور است که دلیل عمده حسادت، احساس حقارت است؛ به این صورت که وقتی کسی، دیگری را کامل ببیند، به احساس خواری و شکست دچار می­شود که اگر از نفس خودساخته­ای برخوردار نباشد، در او تولید حسادت می­کند. به همین جهت  امام خمینی در ادامه از این فراتر رفته، همین حالت ذلّت نفس را حقیقت حسادت تلقّی می‏نماید:
و توان گفت: حسد، همان حال انقباض و ذلّ نفس است که اثر آن، میل زوال نعمت و کمال است از غیر. [3]

[1] . معراج السعادة، ص 250.
[2] . الکافی، ج 2، ص 312.
[3] . چهل حدیث، ص 107.

نوشته شده در شنبه 88/8/23ساعت 11:26 صبح توسط نظرات ( ) |